Amersfoort is een stad met een zeer fraai oud centrum dat goed geconserveerd en gerestaureerd is. Aan de westzijde is de invloed van de Utrechtse heuvelrug nog te merken. Dit gedeelte is licht glooiend en loopt duidelijk af in de richting van de binnenstad. Amersfoort heeft een druk winkelcentrum maar kent ook nog vele leuke straatjes met soms onverwachte winkeltjes.

Amersfoort heeft dus een oude historie en wordt in 1028 vermeld in de geschiedschrijving. Het zal in die tijd nog niet veel meer dan een agrarische nederzetting langs de riviertjes zijn geweest. Door de ligging had Amersfoort echter een strategisch karakter. Verkeer uit Holland dat naar het noorden wilde kwam langs de stad die vlak aan de voorloper van Zuiderzee gelegen was. Het duurde dan ook niet lang tot de bisschop van Utrecht hier een versterking aan liet leggen.



Er zijn tekenen dat er rond 1259 de eerste vorm van de stad zichtbaar werd. Uit beschrijvingen uit die tijd blijkt dat er sprake was van een aarden wal met poorten. Een eerste vorm van een versterkte stad dus. Deze aarden wal werd aan het einde van de 13 eeuw vervangen door een stenen versterking in de vorm van muren. Om deze muur werd een gracht gegraven.



De rond het centrum lopende straat “muurhuizen” is op deze oude stadsmuur gebouwd nadat deze in 1380 overbodig was geworden door de bouw van een nieuwe muur. Van de poortgebouwen uit deze muur is alleen de Kamperbinnenpoort overgebleven. De andere poortgebouwen zoals de Koppelpoort zijn onderdelen van de nieuwe muren.



Nadat er rond een mariabeeld enkele wonderen waren geschied werd Amersfoort een veelbezocht bedevaartsoord. De Onze Lieve Vrouwetoren, in de volksmond ook wel de “Lange Jan” genoemd, is gebouwd met gelden die voortkwamen uit deze bedevaarten. De toren, die zeer beeldbepalend voor Amersfoort is en die van grote afstand zichtbaar is, stamt van ongeveer 1440. Amersfoort heeft daarna altijd een binding met de katholieke kerk gehouden.



De centrale ligging van Amersfoort zorgde er voor dat het een verkeersknooppunt werd, zowel qua wegen als spoorwegen. De centrale ligging was ook belangrijk voor militaire doeleinden en ook op dat punt heeft Amersfoort een belangrijke rol gespeeld waarbij de stad gelukkig nooit echte oorlogshandelingen heeft gekend.